Aktualności

Dezinformacja oczami Polaków 2024 – raport

12 kwietnia 2024 r. podczas konferencji „Razem przeciw dezinformacji. 10 lat fact-checkingu w Polsce”, swoją premierę miała druga edycja raportu „Dezinformacja oczami Polaków”. Raport ten został opracowany w ramach Koalicji „Razem Przeciw Dezinformacji”, tworzonej przez Stowarzyszenie Demagog, Fundację Digital Poland i Związek Firm Public Relations. 

W wirtualnym świecie, w którym każdy może stać się dla innych autorytetem, coraz trudniej jest odróżnić prawdę od fałszu. Dezinformacja jest jednym z poważniejszych problemów XXI wieku i potężnym narzędziem w wojnie informacyjnej. 

Wyniki przeprowadzonych badań pokazują jak istotny wpływ dezinformacja wywiera na społeczeństwo, podważając zaufanie między ludźmi, zacierając granicę między faktem a fikcją oraz pogłębiając społeczne podziały. Zdrowie, energetyka, polityka i klimat – to obszary, w których dezinformacja w Polsce jest najbardziej rozpowszechniona. 

– Badanie wykazuje, że prawie połowa Polaków (46%) uznaje fake news i deepfake za równie groźne formy dezinformacji. To sygnał, że społeczeństwo zdaje sobie sprawę z różnych form manipulacji informacyjnej i jest to kwestia, która wymaga uwagi i działań zarówno ze strony władz, jak i społeczeństwa obywatelskiego. W perspektywie biznesowej, rosnące zagrożenie deepfake’u i manipulacji za pomocą sztucznej inteligencji może mieć szereg konsekwencji. Firmy, szczególnie te działające w obszarach związanych z szeroko pojętą komunikacją – mediami tradycyjnymi, społecznościowymi, informacjami czy nawet wśród tzw. branży kreatywnej – powinny przygotować się na to, że będą musiały radzić sobie z manipulacjami w sposób bardziej skuteczny – podkreśla Katarzyna Życińska, Prezeska ZFPR. 

Jak walczyć z dezinformacją? 

Jak wynika z raportu, w roli najbardziej zaangażowanych w proces ograniczenia rozpowszechniania fałszywych informacji Polacy widzieliby administratorów stron, portali i aplikacji (53%) oraz właścicieli dużych platform internetowych, takich jak Google, Facebook, Apple, TikTok, Instagram, YouTube (50%). Ponad 40% Polaków powierzyłoby to zadanie również ekspertom w danej dziedzinie, dziennikarzom i pracownikom mediów, rządowi i podległym mu urzędom oraz Policji i prokuraturze. 

W opinii 39% badanych organizacje fact-checkingowe powinny podejmować skuteczne działania w celu ograniczania rozpowszechniania dezinformacji. Główne sposoby przeciwdziałania rozprzestrzenianiu fałszywych informacji, które spotkały się z największą aprobatą wśród badanych, to m. in.: 

• zablokowanie zarabiania na fałszywych informacjach, 
• wprowadzenie obowiązku sprostowania fałszywej informacji dla publikujących treści w internecie, w tym dla mediów, 
• usuwanie fałszywych informacji przez platformy internetowe typu Facebook, Google, Instagram, TikTok, YouTube, X (dawniej Twitter). 

Zminimalizowanie poziomu dezinformacji w społeczeństwie wymaga wspólnych wysiłków różnych podmiotów, włączając w to instytucje państwowe, biznes, media, organizacje społeczne, platformy internetowe oraz wszystkie osoby, którym zależy na prawdzie. 

W obliczu wyników zawartych w raporcie „Dezinformacja oczami Polaków”, Koalicja „Razem Przeciw Dezinformacji” apeluje o zwiększenie świadomości społecznej oraz potrzebę edukacji w zakresie rozpoznawania dezinformacji. Istotne jest podjęcie działań zarówno przez instytucje publiczne, jak i prywatne platformy internetowe, w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się fałszywych informacji, przy jednoczesnym zachowaniu wolności słowa. 

Raport można za darmo pobrać ze strony: www.razemprzeciwdezinformacji.pl

**** 

RAZEM PRZECIW DEZINFORMACJI 

Celem Koalicji „Razem Przeciw Dezinformacji” są długofalowe i zakrojone na szeroką skalę działania podejmujące walkę z fałszywymi informacjami w mediach tradycyjnych i społecznościowych. Aktywności Koalicji skupione są na edukacji grup szczególnie narażonych na dezinformację, promowaniu wiedzy i narzędzi do walki z fake newsami, a przede wszystkim na nauce zastosowania nowych technologii do ich weryfikacji. Koalicja została założona w 2022 r. przez Fundację Digital Poland, Stowarzyszenie Demagog oraz Związek Firm PR. Więcej o koalicji dowiesz się ze strony www.razemprzeciwdezinformacji.pl  

O raporcie 

Badanie zostało przeprowadzone w dniach 26 – 29 lutego 2024 r. przez GfK Polonia metodą online (CAWI) na reprezentatywnej próbie 1000 Polaków na zlecenie Fundacji Digital Poland. Fundacja jest wydawcą raportu „Dezinformacja oczami Polaków. Edycja 2024″, partnerem głównym raportu jest T-Mobile Polska, partnerami raportu są również Stowarzyszenie Demagog, Ringier Axel Springer Polska, TVN Warner Bros. Discovery, Uniwersytet SWPS. Raport zadebiutował podczas wydarzenia „Razem przeciw dezinformacji. 10 lat fact-checkingu w Polsce” w dniu 12.04.2024 r. w Warszawie.